در کارخانجات سیمان، از انواع مختلفی از تسمه‌های صنعتی برای انتقال قدرت در بخش‌های مختلف دستگاه‌ها، از جمله دینام و پروانه و همچنین در سیستم‌های انتقال مواد (نوار نقاله) استفاده می‌شود.

به طور خاص، برای انتقال قدرت به دینام‌ها (Alternators) و پروانه‌ها (فن‌های خنک کننده یا دمنده‌ها) که اغلب در ماشین‌آلات فرآیند یا تجهیزات جانبی به کار می‌روند، از تسمه‌های انتقال نیرو (Power Transmission Belts) استفاده می‌شود که رایج‌ترین آن‌ها عبارتند از:

۱. تسمه پروانه (V-Belt / V شکل)
این تسمه‌ها به دلیل شکل مقطع عرضی V شکل، نیروی اصطکاک بالایی با پولی‌ها (قر‌قره‌ها) ایجاد کرده و انتقال قدرت بسیار کارآمدی را فراهم می‌کنند. این نوع رایج‌ترین تسمه برای کاربردهای دینام و پروانه صنعتی است.

انواع متداول V-Belt:

تسمه V شکل ساده (Standard V-Belt): مانند مدل‌های A، B، C، D که برای کاربردهای سبک تا متوسط طراحی شده‌اند.

تسمه V شکل اسپشیال (Narrow V-Belt): مانند مدل‌های SPZ، SPA، SPB، SPC که دارای مقطع باریک‌تر و ارتفاع بیشتر هستند و توانایی انتقال قدرت بالاتر را در همان عرض تسمه فراهم می‌کنند. این مدل‌ها به دلیل کارایی بالا در شرایط سخت صنعتی متداول‌ترند.

تسمه V شکل دنده‌ای (Cogged V-Belt): مانند مدل‌های AX، BX، CX، SPBX، SPCX که دارای دندانه‌هایی در سطح داخلی هستند. این دندانه‌ها انعطاف‌پذیری تسمه را افزایش داده و امکان استفاده از پولی‌های کوچک‌تر و در نتیجه، راندمان بهتر در دورهای بالا را می‌دهند.

۲. تسمه چند شیار (Poly-V / Ribbed Belt)
این تسمه‌ها که به نام تسمه شیاری یا تسمه PK نیز شناخته می‌شوند، ترکیبی از تسمه تخت و V شکل هستند و دارای چندین شیار V شکل کوچک در سطح داخلی خود می‌باشند.

ویژگی‌ها: این ساختار سطح تماس بیشتری را فراهم می‌کند و به توزیع بهتر بار کمک کرده، که در نتیجه راندمان بالا و لغزش کمتری در انتقال قدرت‌های بزرگ دارد.

ملاحظات مهم در کارخانجات سیمان
محیط کارخانجات سیمان به دلیل وجود گرد و غبار شدید، سایش بالا و دمای زیاد (مخصوصاً در نزدیکی کوره‌ها)، شرایط کاری بسیار سختی را برای تسمه‌ها ایجاد می‌کند. بنابراین، تسمه‌های مورد استفاده در این صنعت باید ویژگی‌های خاصی داشته باشند:

مقاومت در برابر سایش: به دلیل وجود ذرات ساینده سیمان، آهک و کلینکر.

مقاومت حرارتی بالا: به‌ویژه برای پروانه‌های فن‌های هوای داغ، فن‌های دودکش یا دینام‌هایی که در نزدیکی مناطق گرم کار می‌کنند.

مقاومت در برابر روغن و گریس: در صورت آلوده شدن با روانکارها.

💡 نکته مهم:
اگر منظور از "تسمه پروانه" در سؤال شما، تسمه نوار نقاله (Conveyor Belt) برای انتقال مواد خام (مانند سنگ آهک، گچ، کلینکر و سیمان) باشد، باید از تسمه‌های مخصوص با مشخصات زیر استفاده شود:

تسمه نقاله لاستیکی چند لایه (EP): با مقاومت کششی بسیار بالا (منجیددار).

تسمه نقاله مقاوم در برابر حرارت (Heat Resistant): برای انتقال مواد داغ مانند کلینکر که ممکن است دمای آن به ۴۰۰ درجه سانتی‌گراد نیز برسد.

تسمه نقاله الواتور (Elevator Belts): برای بالابرهای سطلی جهت انتقال عمودی مواد.

تسمه نقاله آجدار: برای انتقال مواد در سطوح شیب‌دار، اغلب از نوع آجدار V شکل یا آج‌دار گریپ استفاده می‌شود.